Vernikleşmeyi Anlamak
Nedir, nasıl olur ve neden bir problemdir.
Yağın bozulmasından kaynaklanan vernikleşme endüstriyel türbinlerde, hidrolik sistemlerde ve kompresörlerde ciddi problemlere neden olabilir. Duruş süresi, onarım veya değiştirme maliyetleri milyon TL mertebesinde olabilir. Neyse ki, vernik oluşumu riskini azaltmak ve oluştuğunda etkisini azaltmak için alabileceğiniz tedbirler bulunmaktadır. İlk olarak, bunun ne olduğunu, neyin yol açtığını ve ekipman üzerindeki etkilerini anlamak faydalı olacaktır.
Vernik, yağ sistemlerindeki çeşitli tortu türlerini kapsayan geniş kapsamlı bir terimdir. Bazı türler sert ve dirençli, bazıları yapışkan, genellikle tortu olarak adlandırılan diğerleri de yumuşak ve kalındır. Genellikle sistemdeki yağın bozulmasından kaynaklanmaları ortak noktalarıdır. Vernik genellikle çok sıcak veya çok soğuk ve hareketsiz alanlarda oluşur ve yapışır.
Vernikleşmeyi ölçmek veya saptamak zordur. Her ekipman kullanıcısının yağdaki kirleticileri kontrol etmek için bir yağ analiz programı olması gerekir. Ancak, yağ analizi sadece vernikleşmenin öncü göstergelerini ölçer. MPC testi (Membran Parçası Kolorimetrisi), yağın bozuluyor olabileceğinin bir göstergesidir, vernikleşmenin değil ancak potansiyelinin bir ölçümüdür. Vernik, yağ içinde değil de yağın temas ettiği metal yüzeylerde görünür. Vernikleşmenin olduğunu anlamanın tek yolu onu bir yüzeyde görmek veya etkisini deneyimlemektir. Örneğin, yapışkan bir supap, vernikleşmenin muhtemel bir göstergesidir.
Vernik çeşitli biçimlerde tetiklenir. Genel olarak, vernikleşme döngüsü, madeni yağın stabilitesini bozan bir şeyle başlar, bu da genellikle aşırı ısı gibi bir termal olaydır. Bu da yağın bozulmaya ve çökeltilerin oluşmaya başlamasına neden olur. Bu çökeltiler uzun süre yağda çözülmüş halde kalır ve herhangi bir zarar vermez. Gittikçe daha fazla birikir, birbirine yapışmaya başlarlar ve çözülmeyen, asılı, mikron mertebesinde partiküller oluştururlar. Sonunda, bu parçacıklar polar hale gelir veya metal yüzeylere elektriksel olarak çekilir. Yüzeylere yapışmaya başladıklarında vernik halini alırlar.
Farklı yağların uyumsuz katıklarla çapraz kontaminasyonu da vernikleşme döngüsünü tetikleyebilir. Bir kullanıcının mevcut yağdan farklı bir katık formülasyonuna sahip yeni bir yağ kullanıyor olması halinde katıklar birbirleriyle reaksiyona girebilir, bu da yağı bozar ve sonuçta vernikleşmeye yol açan bozulma sürecini başlatır.
Genellikle işlem, yağ sıcaklığına bağlı olarak tersine çevrilebilir. Yağ ne kadar sıcak olursa vernik parçalarını bünyesinde o kadar iyi tutabilir. Ekipmanın birkaç günlüğüne veya bir hafta sonu boyunca kapalı kaldığında sıklıkla olduğu gibi sistemin soğumasına izin verilmesi halinde veya yağın durgunlaşması halinde cilanın yüzeylere yapışması riski daha fazladır.
Vernikleşme, bazı türbinlerde , servo valfleri hedef alma eğilimindedir, bu da onların yapışmasına ve hareketi geciktirmesine veya hareket etmemesine neden olur, bu da türbinin çalışmasını durdurarak tam kapanmaya neden olabilir. Maksimum talep için yedekte tutulan bir pik yük türbininde sıkışmış servo valfler, başlatma hatasına neden olabilir. Aksaklık ve onarım maliyetleri on milyon TL’sına kadar çıkabilir.
Vernikleşme karmaşık bir konudur ve bu kısa genel bakış çok yüzeyseldir. Ancak birincil nedenleri (aşırı ısı ve yağ kirliliği) ve ekipmanınız üzerindeki olası etkiyi anlamanıza yardımcı olacaktır. Peki, maliyetli hasar riskini azaltmak için ne yapabilirsiniz? Bir sonraki makalemizde bu konuyu ele alacağız.
